Konu Başlıkları
En son güncellenme zamanı 17 Ocak 2021
Almanca İsim Çekimleri | Deklination Der Substantive
Başlamadan Önce
Almancada isimlerin baş harfi her zaman büyük yazılır ve isim çekimleri Türkçemizde ismin sonuna gelen eklerle yapılırken, Almancada ismin 4 halineNominativ, Akkusativ, Dativ ve Genetiv göre yapılır. Ayrıca ismin önünde bulunan artikeller de çekimde değişiklik gösterebilir. İsimlere gelen artikelleri daha ayrıntılı öğrenmek için Almanca Artikeller konusuna, ismin 4 hali için ise buraya göz atabilirsiniz.
İsmin çekimlerini öğrenmedeki asıl amaç isimlerin bulunduğu durumlara göre hangi son ekleri alacağını ve artikellerinin hangi durumlarda değişeceğini bilmektir. Şimdi gelin isimlerin hangi durumlarda nasıl çekilirler ona göz atalım.
Almancada isimler tıpkı sıfatlar gibi durumuna, cinsiyetine ve sınıflarına göre farklı son ekler alabilmektedirler. Biz bu konuyu üç ana başlık altında sizlere basit ve anlaşılır şekilde anlatacağız.
- Kuvvetli Çekim : Starke Deklination
- Zayıf Çekim : Schwache Deklination
- Karışık Çekim : Gemischte Deklination
1.Kuvvetli İsim Çekimleri / Starke Deklination
İsimlerin;
- Tekil hali ve çoğul hali aynı olanlar
- Çoğul hali –e ile bitenler ve
- Çoğul hali –er ile bitenler
kuvvetli çekime göre çekimlenirler.
Şimdi isterseniz örnek açıklamalar ve tabloile konuyu daha da anlaşılır hale getirelim.
Örnek Tablo
| Maskulin | Feminin | Neutral | Çoğul | Çoğul | |
|---|---|---|---|---|---|
| Nominativ | Der Freund (Arkadaş) | Die Dame (Kadın) | Das Haus (Ev) | Die Damen (Kadınlar) | Die Kinder (Çocuklar) |
| Akkusativ | Den Freund (Arkadaşı) | Die Dame (Kadını) | Das Haus (Evi) | Die Damen (Kadınları) | Die Kinder (Çocukları) |
| Dativ | Dem Freund (Arkadaşa) | Der Dame (Kadına) | Dem Haus (Eve) | Den Damen (Kadınlara) | Den Kinder-n (Çocuklara) |
| Genitiv | Des Freund-es (Arkadaşın) | Der Dame (Kadının) | Des Haus-es (Evin) | Der Damen (Kadınların) | Der Kinder (Çocukların) |
Yukarıdaki tablodaki çekimleri zaten ismin hallerinde bahsetmiştik. Onlar burada da durumlara göre değişmeye devam ederler. Burada dikkat etmemiz gereken ve öğreneceğimiz nokta (-) ile ayrı olarak belirtilen yani isimlerin sonuna çekimlerden dolayı gelen eklerdir.
Tabloda dikkat etmemiz gereken noktalar
- Der artikeli baştan beri çekime uğrarken; das, die ve çoğul durumunda artikel dativ ile genetiv durumlarda çekime uğrar.
- Der ve Das artikelinde genitiv durumda ismin sonuna –s veya –es gelir. Die artikelinde ve çoğul durumlarda bu durum geçerli değildir.
- Çoğul isimlerin dativ durumunda ise adın çoğul şekli –n ile bitmiyorsa mutlaka –n alır ancak –n, -s veya –a ile biterse –n eklenmez.(den Frauen, den Hotels, den Tempora)
Örnekler:
- Die Frau des Mannes ist Lehrerin. ( Adamın karısı öğretmendir ) [ genitiv, f, tekil ]
- Das Spielzeug des Kindes ist kaputt. ( Çocuğun oyuncağı bozuk ) [ genitiv, n, tekil ]
- Ich bringe den Männern etwas zu essen. ( Adamlara yemek için bir şeyler getiriyorum ) [ dative, çoğul ]
2. Zayıf İsim Çekimleri / Schwache Deklination
İsimlerin artikeli;
- Çoğunlukla dişil olanları veya
- Erkek olup çoğul halleri (e)n ekleyerek oluşanlar
zayıf çekime göre çekimlenirler.“Neutral zayıf çekimli isimler bulunmamaktadır”. Zayıf çekimleme, erkek isimlerin sonuna nominativ haricinde (e)n geldiğinden n-deklination olarak da adlandırılmaktadır ki biz bunu ayrıntılı şekilde ayrı bir konu olarak daha sonra açıklayacağız.
Şimdi isterseniz örnek açıklamalar ve tablo ile konuyu daha da anlaşılır hale getirelim.
Örnek Tablo
| Tekil | Tekil | Çoğul | Çoğul | |
|---|---|---|---|---|
| Nominativ | Der Mensch (adam) | Der Türke (Türk) | Die Mensch-en (adamlar) | Die Türke-n (Türkler) |
| Akkusativ | Den Mensch-en (adamı) | Den Türke-n (Türkü) | Die Mensch-en (adamları) | Die Türke-n (Türkleri) |
| Dativ | Dem Mensch-en (adama) | Dem Türke-n (Türke) | Den Mensch-en (adamlara) | Den Türke-n (Türklere) |
| Genitiv | Des Mensch-en (adamın) | Des Türke-n (Türkün) | Der Mensch-en (adamların) | Der Türke-n (Türklerin) |
Zayıf çekim ile kuvvetli çekim arasındaki fark, zayıf çekimde adın –en ya da –n ekini almasıdır. İsme getirilen bu ek, tanımlığın değişikliğe uğradığı yerden itibaren ada eklenmekte ve eklendiği durumdan itibaren hep aynı kalmaktadır.
Örnekler:
- Ich kenne die Mutter des Jungen. ( Çocuğun annesini tanıyorum ) [genitiv, m, tekil ]
- Ich gebe dem Jungen ein Buch. ( Çocuğa bir kitap veriyorum ) [dativ, m, tekil ]
- Sie begrüßt den Jungen. ( O çocuğu selamlıyor ) [akkusativ, m, tekil ]
3. Karışık İsim Çekimleri / Gemischte Deklination
Sayıca oldukça az olan bazı isimler hem güçlü hem de zayıf çekime uğrarlar yani karışık olarak çekilirler.Bir başka deyişle hem zayıf çekim eklerini (-en / -n), hem de kuvvetli çekim ekini (–s) alırlar.Bu çekime giren isimlerin artikelleri ise her zaman ya Der ya da Das olur.
Şimdi isterseniz örnek açıklamalar ve tablo ile konuyu daha da anlaşılır hale getirelim.
Örnek Tablo
| Maskulin | Neutral | Feminin | Plural | |
|---|---|---|---|---|
| Nominativ | Der Name (isim) | Das Herz (Kalp) | Die Damen (Kadınlar) | Die Herzen (kalpler) |
| Akkusativ | Den Name-n (ismi) | Das Herz (Kalbi) | Die Damen (Kadınları) | Die Herzen (kalpleri) |
| Dativ | Dem Name-n (isme) | Dem Herz-en (Kalbe) | Den Damen (Kadınlara) | Den Herzen (kalplere) |
| Genitiv | Des Name-ns (ismin) | Des Herz-ens (Kalbin) | Der Damen (Kadınların) | Der Herzen (kalplerin) |
Yukardaki tabloda tanımlığın değişikliğe uğradığı yerden itibaren isimlere zayıf çekim ekler (-en / -n), genitiv durumunda ise ayrıca –s eki gelmektedir. Çoğul durumunda ise çoğul eki hariç herhangi bir ek gelmemektedir.
Örnekler:
- Der Name des Professors ist sehr lustig. ( Profesörün ismi çok komik ) [genitiv, m, tekil ]
- Die Professoren kommen aus den USA. ( Profesörler ABD’den geliyor ) [nominativ, çoğul ]
Dikkat : Konu ile ilgili olarak daha ayrıntılı bilgiye ulaşmak ve konuyu Almanca olarak çalışmak isterseniz, buraya tıklayabilirsiniz.
Genel Kültür : Ana resim de bulunan Neuschwanstein Şatosu hakkında yazı okumak isterseniz ise buraya göz atabilirsiniz.
İşte bu, başardınız!!! Yazımızın sonuna gelmiş bulunmaktasınız 🙂
Eğer beğendiyseniz hemen aşağıda bulunan kısma yorumlarınızı yazarak bizi çok mutlu edebilirsiniz.
“Görüşleriniz bizim için değerlidir“
